نسخۀ مصورِ کتابی از رشیدالدین و حافظ ابرو در کتابخانۀ کاخ توپکاپی (خزینۀ 1653)

نسخۀ «خزینۀ 1653» یکی از معدود نسخه­‌های باقی‌مانده از جامع‌­التواریخ رشیدالدین فضل‌الله است که تحت حمایت شخص مؤلف در ربع رشیدی استنساخ شده است. این نسخه در عهد شاهرخ، به هرات منتقل شد و چون بخش­‌هایی از آن مفقود شده بود، به دستور شاهرخ تکمیل و نوسازی گردید. مأمور تکمیل نسخه، مورخ نامدار دورۀ تیموری، حافظ ابرو، تغییراتی در آن صورت داد که مهم­ترین آن‌ها جایگزینی بخش تاریخ ماقبل اسلام آن با جلد اول مجمع‌التواریخ خود است. مقالۀ حاضر به بررسی نسخه‌­شناختی این کتاب بسیار پیچیده می­‌پردازد. اهمیت این نسخه از چند جهت قابل ملاحظه است: اول، این نسخه یکی از سه نسخۀ تاریخ‌­دارِ باقی‌مانده از جامع‌­التواریخِ استنساخ‌شده در ربع رشیدی است؛ دوم، تنها نسخۀ باقی‌مانده از مجمع‌­التواریخ حافظ ابرو است که توسط خود مؤلف کتابت شده؛ و سوم، نسخه­‌های متعددی در طول تاریخ به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم از آن رونویسی شده و همین نکته برخی محققان معاصر را در شناسایی متن آن‌ها گمراه کرده است.